بادنجان دورقاب چین از کجا می آید؟ - لیسون

در قدیم، به ویژه در زمان ناصرالدین شاه، رجال و بزرگان که از طباخی چیزی نمی دانستند (و در صدر آن ها صدراعظم قرار داشت)، دو وظیفه خطیر (!) داشتند: یکی آن که چهارزانو بر زمین بنشینند و مثل خدمه ها بادنجان پوست بکنند؛ دیگر این که آن ها را پس از پخته شدن، اطراف قاب های آش و خورش بچینند. بعلاوه، حساب کار را داشتند که بادنجان ها را موقعی که شاه سری به چادر آن ها می زد به دور قاب بچینند، و دقت و سلیقه به کار می بردند که بادنجان ها را به طرزی شاه پسند بچینند، تا مسرت خاطر شاه فراهم آید و نسبت به مرتب اخلاص و چاکری آن ها اظهار تفقد و عنایت فرماید. دکتر فووریه، طبیب مخصوص شاه، می نویسد: اعلی حضرت مرا هم دعوت کرد که در این آشپزان شرکت کنم. من هم اطاعت کردم و در جلو مقداری بادنجان نشستم و مشغول شدم که این شغل تازه خود را تا آن جا که می توانم به خوبی انجام دهم....

این اصطلاح از آن تاریخ ناظر بر افراد متملق و چاپلوس شده، رفته رفته به صورت ضرب المثل درآمده است.

برگرفته از: ریشه های تاریخی امثال و حکم، مهدی آملی پرتوی.

منبع: صفحه گروه واژه گزینی فرهنگستان و زبان ادب فارسی