لزوم توجه پزشکان به ادراکات نزدیک به مرگ - لیسون

به گزارش خبرنگاران، پژوهش های چند دهه اخیر بر روی بیمارانی که دچار ایست قلبی شده اند، حاکی از آن است که از هر هشت نفر بیمار، یکی از آن ها تجارب و مشاهدات غیر عادی، واضح و سازمان یافته ای را گزارش می نماید که در ادبیات پژوهشی، به آن تجربیات نزدیک به مرگ یا اختصاراً NDE گفته می گردد.

عناصر یا مؤلفه های پرتکرار تجارب نزدیک به مرگ شامل مشاهده تونل، رؤیت نور درخشان، احساس آرامش و سکون، دیدار با اقوام فوت شده و وجودهای معنوی، ورود به قلمروی جدید، احساس روبروه با مرزی غیر قابل بازگشت، بازگشت عموماً ناخواسته به زندگی، روبروه با دانشی فراگیر، مشاهده مکان هایی از جنس نور، رویدادهای زندگی و همچنین، تجربه خروج از بدن جنس نور هستند.

متخصصان عقیده دارند فارغ از این که تجارب نزدیک به مرگ حاوی چه عناصر و مؤلفه هایی باشند، حامل تغییرات عمیق و ماندگار فردی، معنوی، اجتماعی و جسمانی برای بیمار تجربه نماینده هستند که چالش های جدی و مهمی را برای آن ها به دنبال خواهد داشت. ازجمله این چالش ها، چگونگی پردازش، تجزیه وتحلیل و کنار آمدن با این تغییرات پایدار و عمیق است. علاوه بر این، پیامدهای ناشی از NDE، بیماران تجربه نماینده را با احساسات قوی و در بعضی موارد متناقضی روبه رو می نماید. به عنوان مثال، بیمارانی که تجربه مثبت و خوشایندی داشته اند، ممکن است بعد از تجربه، دچار احساس گناه شدید شوند.

در رابطه با این موضوع گروهی از پژوهشگران دانشگاه شهید چمران اهواز، مطالعه ای را انجام داده اند که در آن به تبیین تجارب نزدیک به مرگ بیماران روبرو شده با ایست قلبی پرداخته شده است.

در این پژوهش، 9 نفر از افرادی که این تجربه را پشت سر گذاشته بودند، به وسیله پرسش نامه و همچنین مصاحبه نیمه ساختار یافته، اطلاعات مورد احتیاج محققین را فراهم کردند. این داده ها سپس به کمک روش ها و نرم افزارهای آماری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.

بنا بر نتایج حاصله، اگرچه بر اساس تحقیقات قبلی بر روی عملکرد مغزی در طول ایست قلبی، بیشتر افرادی که از این وضعیت نجات یافته اند، هیچ تجربه ای در طول مدت بیهوشی به خاطر ندارند، بااین حال، تعدادی از این افراد تجارب نامتعارفی را به خاطر دارند و گزارش می نمایند.

بر این اساس، فرد تجربه نماینده بعد از بازگشت به زندگی، تمایل دارد تجربه خویش را برای اطرافیان به خصوص پزشکان و پرستاران بازگو کند. با توجه به این موضوع، چگونگی واکنش اطرافیان به خصوص کادر پزشکی به صحبت های افراد تجربه نماینده، می تواند راستا درک NDE را در ادامه زندگی برای تجربه نمایندگان سخت یا تسهیل کند.

در این رابطه، علی نقی قاسمی نژاد جهرمی، پژوهشگر گروه روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز و همکارانش می گویند: یکی از مؤلفه های تجارب نزدیک به مرگ، مؤلفه های شناختی است که منعکس نماینده تغییراتی در فرایندهای شناختی ازجمله تغییر ماهیت زمان، مرور رویدادهای زندگی، تشدید حواس و ادراک ناگهانی دانشی خاص است. در پژوهش ما، بعضی از شرکت نمایندگان بیان کردند که در طول تجربه خویش، رویدادهای گذشته زندگی خود را طوری مشاهده نموده اند که گویی صحنه هایی از فیلمی است که درباره آن ها ساخته شده است.

این محققان می افزایند: از دیگر عناصر کم بسامد NDE، کسب دانش نامحدود است. تعداد کمی از تجربه نمایندگان بیان می نمایند که طی تجربه خویش، در وضعیتی از بینش و دانایی قرار گرفته اند که به صورت آنی پاسخ همه پرسش هایی که در ذهن داشته اند را به صورت همزمان دریافت نموده اند!.

مجریان پژوهش فوق که یافته های خود را در مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت منتشر نموده اند، با توجه به این یافته ها توصیه می نمایند: به نظر می رسد ضروری است آشنا کردن متخصصان احیا و کادر پزشکی با مطالعات اجرا شده در خصوص تجارب نزدیک به مرگ به ویژه نتایج پژوهش حاضر درباره عناصر NDE و همچنین، آموزش این متخصصان برای ارائه پاسخ های کمک نماینده و کمک بخش هنگام روبروه با بیماران تجربه نماینده در دستور کار کادرهای درمانی قرار گیرد.

مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت که به انتشار این نتایج پرداخته است، متعلق به دانشگاه علوم پزشکی کرمان است.