نگاهی به کی روش؛ مهم ترین چهره سال 97 فوتبال ایران - لیسون

به گزارش خبرنگاران، روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: بعد از جام ملت های 2019 آسیا در امارات، انتها دوران طولانی مدت حضور کارلوس کی روش در فوتبال ایران به انتها رسید و مربی پرتغالی به نیمکت تیم ملی کلمبیا کوچ کرد. کی روش از شروع سال 1390 سرمربی ایران بود و با توجه به رزومه مهم، کاراکتر جذاب و پست کلیدی اش در متن خبرها و تحلیل های بسیار زیادی قرار داشت. کارنامه کارلوس در ایران از جهات مختلف قابل ارزیابی و قضاوت است؛ گرچه بعید به نظر می رسد حتی تندروترین مخالفان و منتقدان سینیور هم قادر به انکار برآیند مثبت عملکرد او در فوتبال کشورمان باشند. با وجود این در نگاهی متفاوت به پرونده سینیور می کوشیم تا ابعاد کار او در ایران را از سه منظر ثبات، ثروت و ثمر مورد آنالیز قرار دهیم.

ثبات

در اتفاقی که شاید برای هیچ کس قابل پیش بینی نبود، کارلوس کی روش به باثبات ترین سرمربی تاریخ فوتبال ملی ایران تبدیل شد. او بهمن 1389 بعد از کمدی - تراژدی سقوط خاویر کلمنته از پله برقی های فرودگاه امام راهی تهران شد تا از امکانات فوتبال کشورمان بازدید کند. همه چیز خوب پیش رفت، اما کی روش بلافاصله بعد از ترک ایران به شکلی غیر منتظره به پیشنهاد فدراسیون فوتبال پاسخ منفی داد. با وجود این فاز دوم مذاکرات به سرعت شروع شد و نهایتاً 15 فروردین 90 کی روش به طور رسمی راهنمایی تیم ملی ایران را پذیرفت. در آن موقع با توجه به اتمسفر، استانداردها و تجارب فوتبال ایران شاید کمتر کسی می توانست تصور کند مدت ماندگاری مربی بدقلق پرتغالی در تهران این قدر به درازا بکشد اما این اتفاق رخ داد و کی روش تا هشتم بهمن 97 و شکست 3 بر صفر تیم ملی کشورمان برابر ژاپن در نیمه نهایی جام ملت های 2019 آسیا در این سمت باقی ماند.

او در اولین روزهای دهه 90 به ایران آمد و تا میانه های نیمه دوم این دهه در سمتش باقی ماند. کی روش با تیم ملی کشورمان حضور در دو جام جهانی و دو جام ملت ها را تجربه کرد و بیش از 100 بازی سرمربی این تیم بود. از این نظر پس از او برانکو و علی پروین مربیان پرثباتی در تیم ملی بودند که هر یک به ترتیب بیش از 50 و 40 بازی روی نیمکت تیم ملی نشستند. در سرزمینی که به دلایل مختلف مربیان مدام در معرض تغییر هستند، کی روش یک رکورد به نام خودش به ثبت رساند؛ رکوردی که در سایه آن تیم ملی ایران هم توانست اقتدار منطقه ای اش را پس بگیرد و به مدت 17 ماه در صندلی اول رنکینگ آسیایی فیفا باقی بماند.

ثروت

طی سال های حضور کارلوس کی روش در فوتبال ایران شاید یکی از مهم ترین کلیدواژه هایی که در خصوص او مطرح شد پول بود. مساله رقم قرارداد کارلوس و دستیارانش همواره برای اهالی فوتبال ایران و حتی مردم عادی جالب و حساسیت برانگیز بوده است. اگر چه در اقتصاد غیر شفاف ایران به ندرت آمار و ارقام قراردادها اعلام می گردد، اما حدس های غیر رسمی حاکی از آن است که کی روش در ایران به طور میانگین سالی یک ونیم میلیون دلار دستمزد می گرفته که البته معاف از مالیات بود. با وجود این بخشی از ماجرا که معمولاً مکتوم باقی مانده و کمتر موردتوجه نهاده شده، مساله آورده های او برای فوتبال ایران بوده است. آن چه مسلم است این که ایران بابت دو دوره صعود به مرحله نهایی جام جهانی، مجموعاً 20 میلیون دلار پاداش دریافت نموده که طبعاً بخشی از آن بر اساس جزئیات قرارداد به شخص کی روش رسید اما بقیه آن مبلغ طبیعتاً برای فوتبال ایران باقی ماند و صرف آماده سازی تیم ملی شد.

در کنار این البته او با سختگیری ها و ممارستش به احداث مجموعه تمرینی پک هم یاری کرد؛ آن چه مربی پرتغالی در این روزهای آخر از آن به عنوان میراث اصلی اش برای فوتبال کشورمان یاد کرد. در کنار این فراموش نکنیم فرهنگی که سرمربی پیشین تیم ملی در فوتبال ایران جا انداخت و بر اساس آن بازیکنان بومی را به حضور در لیگ های اروپایی ترغیب کرد، منجر به عقد بعضی قراردادهای شگفت انگیز و بسیار سودآور در فوتبال ایران شد. برای نمونه، علیرضا جهانبخش بازیکنی بود که از سوی کی روش تحت فشار نهاده شد برای دعوت به تیم ملی حتماً راهی لیگ های خارجی گردد. راستای که او پیمود در نهایت به انعقاد گران قیمت ترین قرارداد تاریخ فوتبال ایران تا این لحظه منجر شد؛ قراردادی 18 میلیون یورویی با برایتون انگلستان. در مثالی دیگر کاوه رضایی هم که دقیقاً برای دعوت به تیم ملی به حضور در اروپا تشویق می شد، نهایتاً با قراردادی 5 میلیون یورویی به بروژ بلژیک پیوست که این گران ترین قرارداد تاریخ بروژ با یک بازیکن بود.

ثمر

مسلماً وقتی در خصوص یک مربی بحث می گردد، کارنامه فنی او به عنوان مهم ترین فراز عملکردش مورد توجه قرار می گیرد. از این نظر از زاویه های مختلف می توان به کیفیت کار کی روش در ایران نگاه کرد. آن چه روی کاغذ وجود دارد، دو دوره صعود تیم ملی به جام جهانی و دو دوره حضور در جام ملت های آسیاست؛ در بخش اول طبعاً ارزیابی ها مثبت است و در بخش دوم با نقدها و نظرهای متفاوتی مواجهیم. صعود ایران به جام جهانی 2014 برزیل به شکلی معجزه آسا رخ داد. ما در مسابقات مقدماتی آن دوره به خاطر باخت به لبنان و ازبکستان در شرایط بدی نهاده شدیم اما سه بازی آخر را برابر قطر، لبنان و کره جنوبی بردیم و به برزیل رسیدیم. در مرحله نهایی جام جهانی هم ما بازی درخشانی با آرژانتین داشتیم که با اجماع بخش زیادی از کارشناسان می توان از آن به عنوان بهترین نمایش تاریخ فوتبال ایران یاد کرد. صعود به جام جهانی 2018 اما بسیار آسان رخ داد و در راستا وقوع آن، آثار حضور طولانی مدت کی روش حس می شد.

ما در مرحله نهایی این مسابقات هم یک پیروزی نه چندان عادلانه برابر مراکش به دست آوردیم و البته برابر اسپانیا و پرتغال هم دو بازی کاملاً نزدیک داشتیم. در خصوص دو دوره جام ملت ها اما بحث زیاد است. در جام ملت های 2015 که به میزبانی استرالیا برگزار گردید، تیم ملی کشورمان در شرایطی عجیب برابر عراق مغلوب شد و حذف شد. ما در آن بازی با اخراج بحث برانگیز مهرداد پولادی، تمام طول نیمه دوم و البته وقت های اضافی را 10 نفره بودیم و نهایتاً در ضربات پنالتی مغلوب شدیم. در جام ملت های 2019 هم که در امارات برگزار گردید، تیم ملی ایران بعد از نمایش های قاطع و ستودنی برابر یمن، ویتنام، عمان و چین، نهایتاً در نیمه نهایی مقابل ژاپن دچار فروپاشی کامل شد و 3 بر صفر مغلوب شد. با همه این فراز و فرودها، طبعاً با هیچ نگاهی نمی توان این دوره طولانی را برای فوتبال کشور بی ثمر دانست.