اوکراین چگونه هواپیمای مسافربری مالزی را سرنگون کرد
به گزارش لیسون، هواپیمای بوئینگ 777 خطوط هوایی مالزی در سال 2014 میلادی و در میانه درگیری های شرق اوکراین، هدف اصابت موشک نهاده شد و همه 298 مسافر آن، قربانی شلیک سامانه پدافندی شدند.
به گزارش گروه بین الملل خبر گزاری فارس، اولکسی دانیلوف دبیر شورای دفاع و امنیت ملی اوکراین، هفته گذشته در گفت وگویی با روزنامه کانادایی گلوب اند میل، بدون ارائه سند یا مدرکی ادعا کرد که شلیک سامانه پدافندی ایران در روز 18 دی سال 98 به سوی پرواز 752 شرکت هواپیمایی اوکراین، عمدی بوده است.
وی همچنین به نقل از علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، نقل قول هایی را عنوان نمود که بلافاصله کذب بودن آن آشکار شد. سخنگوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، اظهارات منتسب به دانیلوف را رد کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران صراحتاً اعلام نموده که حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، غیر عمدی و ناشی از خطای انسانی بوده است .
کیوان خسروی با اشاره به سفر دبیر شورای دفاع و امنیت ملی اوکراین به ایران در اواخر بهمن ماه سال98 و در مقطعی که وی از سوی کشورش مسؤول پیگیری پرونده سقوط هواپیما بوده، گفت: در جلسه مشترک دانیلوف با دریابان شمخانی که نمایندگان سازمان هواپیمایی دو کشور هم حضور داشتند، توضیحات فنی جامعی به وی ارائه شد و بر غیر عمدی بودن این حادثه تلخ که ناشی از خطای انسانی بوده، تأکید گشت.
نکته طنز مواضع مسؤولان اوکراینی آنجاست که آنها در حالی شلیک ناشی از خطای انسانی به هواپیمای اوکراینی را عامدانه می خوانند که خود، پس از گذشت حدود هفت سال از سرنگون کردن هواپیمای مسافربری خطوط هوایی مالزی بر فراز حریم هوایی اوکراین، مسؤولیت این اقدام را بر عهده نگرفته اند و از پرداخت دیه به بازماندگان قربانیان نیز خودداری می نمایند.
این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران، تنها به فاصله چند روز، تحقیقات درباره حادثه را به سرانجام رساند و علت حادثه را هم با صراحت و شفافیت اعلام نموده و برای 10 نفر از مسؤولانی که در سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی دخیل بوده اند هم کیفرخواست صادر و طبق مصوبه هیئت دولت، مقرر کرد به خانواده های قربانیان، دیه پرداخت گردد.
ماجرای فاجعه هوایی اوکراین چه بود؟
هواپیمای بوئینگ 777 خطوط هوایی مالزی، روز پنجشنبه 26 تیرماه 1393 (هفدهم ژوئیه سال 2014) در شهر تورز استان دونتسک در شرق کشور اوکراین ساقط شد و همه 298 خدمه و مسافر آن از جمله سه نوزاد کشته شدند تا یک تراژدی هوایی دیگر رقم بخورد و ملت های زیادی را در ماتم فرو ببرد.
حدود 200 سرنشین این هواپیما هلندی و سایر مسافرها از ملیت های مختلف از جمله مالزی، استرالیا، اندونزی، انگلیس، آلمان، بلژیک، فیلیپین، کانادا و نیوزیلند بودند. بنابر گزارش ها، ده ها تن از محققان برجسته مبارزه با ایدز و کارکنان سازمان بهداشت جهانی نیز در این هواپیما بودند.
چه بر سر پرواز شماره 17 مالزی آمد؟
آنالیز های اولیه نشان داد که هواپیمای پرواز ام اچ 17 که از آمستردام، پایتخت هلند راهی کوالالامپور، پایتخت مالزی بود، توسط موشک یا سامانه های دفاع هوایی هدف قرار گرفته و منفجر شده بود. نخست وزیر مالزی هم در همان ساعات اولیه تأیید کرد که این هواپیما بر اثر برخورد با موشک ساقط شده و خواهان آنالیز این حادثه از سوی یک تیم بین المللی شد.
سرنگونی این هواپیما در بحبوحه درگیری ها در شرق اوکراین روی داد. به دنبال ناآرامی های سال 2014 در اوکراین که به خروج رئیس جمهور روس گرای وقت این کشور و روی کار آمدن یک دولت غربگرا منجر شد، درگیری ها در شرق اوکراین بین روس تبارها با نیروهای دولت مرکزی شروع شد و کار به اعلام استقلال دو منطقه لوگانسگ و دونتسک کشیده شد.
دولت اوکراین لحظاتی پس از انتشار خبر سقوط این هواپیما، بدون ارائه هیچ گونه سند و مدرکی و پیش از شروع انجام تحقیقات، ادعا کرد که استقلال طلبان شرق اوکراین، مقصر این حادثه بوده اند. پس از آن، آمریکا و متحدان اروپایی اش هم در ادامه اتهام زنی ها علیه روسیه در مورد درگیری های شرق اوکراین که بهانه اعمال تحریم علیه مسکو بوده، مدعی شدند این موشک، موشکی بوده که روسیه در اختیار استقلال طلبان قرار داده بود.
این در حالی بود که استقلال طلبان در شرق اوکراین این اتهامات را با این استدلال رد کردند که هواپیما در ارتفاع ده هزار متری هدف قرار گرفته شده و آنها تجهیزاتی نداشته اند که بتوانند هواپیمایی را در چنین ارتفاعی، هدف قرار دهند. رئیس استقلال طلبان جمهوری خودخوانده دونتسک نیز توضیح داد که ارتش اوکراین، مقصر این حادثه بوده است.
مقام های آژانس هواپیمایی روسیه هم در برآوردهای اولیه بیان کردند که نیروهای دولتی اوکراین، قصد هدف قرار دادن هواپیمای حامل ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را داشتند و در واقع هدف اول، هواپیمای حامل پوتین بوده که به اشتباه، هواپیمای مالزیایی را مورد اصابت موشک قرار داده اند.
پوتین، کی یف را مسئول سقوط هواپیما ذکر و تأکید کرد که اگر ارتش اوکراین، حملات خود را به مناطق شرقی این کشور تشدید نمی کرد، هواپیمای مالزیایی هیچ گاه سقوط نمی کرد.
گزارش های تأییدنشده ای هم وجود داشت که از تعقیب هواپیما توسط دو جنگنده و قفل شدن سامانه های دفاع هوایی اوکراین روی آن حکایت داشت؛ گزارش هایی که دو سال بعد مقامات روس بر آن صحه گذاشتند. به گزارش سی ان ان، ایگور کوناشنکوف سخنگوی وزارت دفاع روسیه در سال 2016 میلادی، در یک کنفرانس خبری با نشان دادن داده های آماری مربوط به روز حادثه گفت: این داده ها، حرکت هواپیما و حضور سامانه های پدافند هوایی اوکراین را نشان می دهد.
وی همچنین تأکید کرد: تصادفی نیست که دولت اوکراین اطلاعاتی را که می تواند به ما در ایجاد تصویر واقعی یاری کند، مخفی و آن را از دید مردم و خانواده های قربانیان و سایر دولت ها پنهان می نماید. از آنجا که این هواپیما در فضای هوایی اوکراین قرار داشته، از سوی نیروهای هوایی اوکراین و کنترل ترافیک هوایی آن کنترل و بر آن نظارت می شد اما تا امروز کی یف، هیچ اطلاعاتی درباره مکان سامانه موشکی ضد هوایی بوک خود منتشر ننموده است.
کوناشنکوف در ادامه با اشاره به سرنگونی یک جت غیرنظامی روس بر اثر شلیک اشتباهی نیروهای پدافند هوایی اوکراین و انکار واقعیت از سوی این کشور، گفت: کی یف از مقصر شناختن ارتش خود به دلیل سقوط امتناع کرد، همان کاری که امروز انجام می دهد.
پیش تر آندری کوبان رئیس نیروهای هوا و فضای روسیه هم گفته بود از آنجا که مقامات اوکراین هنوز اطلاعاتی را که دارند منتشر ننموده اند، می توان نتیجه گرفت که اگر سامانه موشکی بوک بوده که به هواپیمای مالزیایی شلیک شده، باید از جایی شلیک شده باشد که تحت کنترل نیروهای اوکراینی قرار داشته است.
پس از این حادثه، تیمی تحقیقاتی به ریاست هلند شامل محققانی از کشورهای اوکراین، بلژیک و استرالیا تشکیل شد. در سال 2018 میلادی، این تیم که از مشارکت دادن روسیه در تحقیقات برای روشن شدن ابعاد حادثه خودداری نموده بود، مدعی شد این هواپیما توسط سامانه موشکی بوک سرنگون شده که متعلق به یگان پنجاه وسوم موشک های ضد هوایی ارتش روسیه است. این تیم تحقیقاتی ادعا کرد به یاری اطلاعات محرمانه ای که نمی تواند آن ها را فاش کند به این نتیجه رسیده است.
در پی این ادعاها، روسیه با هدف پاسخ دادن به آن ها و روشن شدن ابعاد ماجرا تحقیقات مستقلی را شروع کرد.
به گزارش خبرگزاری روسی اسپوتنیک، پس از انجام تحقیقات، ایگور کوناشنکوف سخنگوی وزارت دفاع روسیه، اتهام دخالت مسکو در سرنگونی بوئینگ 777 خطوط هوایی مالزی در جنوب شرق اوکراین را غیرقابل قبول خواند و گفت که برای اثبات این موضوع مدارکی دارد.
پس از آن نیکولای پارشین فرمانده واحد موشکی و توپخانه وزارت دفاع روسیه، جزئیات مستندی را ارائه کرد و بیان کرد: موشکی که هواپیمای مالزیایی را هدف قرار داد، در سال 1986 میلادی در حومه مسکو فراوری و سپس به بخش نظامی اوکراین انتقال داده شده و پس از انتقال موشک به اوکراین، این نوع موشک، دیگر مورد استفاده روسیه قرار نگرفته است.
ارائه شناسنامه موشک از سوی روسیه
وی بیان کرد که آن ها توانسته اند با آنالیز دو شماره سریالی که در بقایای موشک منفجرشده یافت شده، آن را شناسایی نمایند.
سخنگوی وزارت دفاع روسیه هم فیلم های ارائه شده علیه روسیه به کمیسیون بین المللی به عنوان مدرک را غیر واقعی خواند و اضافه کرد: اوکراین نه تنها در وقوع این حادثه، بلکه در دستکاری تحقیقات درباره سقوط هواپیمای مالزیایی دخالت دارد. در تأیید این گفته ها، مکالمه مذاکرات نظامیان ارتش اوکراین نیز در دسترس قرار گرفته است.
فایل صوتی مورد اشاره وی گفت وگویی بود میان مأموران اوکراینی که درباره ساقط کردن یک بوئینگ مالزیایی سخن می گفتند.
اکنون و به رغم مستندات مذکور و پس از گذشت چند سال از سرنگون کردن این هواپیمای مسافربری، دولت اوکراین، همچنان از پذیرش مسؤولیت و پرداخت دیه به خانواده های قربانیان این حادثه خودداری می نماید.
منبع: خبرگزاری فارس