حضور شیرهای سفید در منطقه تیمبواتی و در مجاورت پارک ملی کروگر - لیسون

شیر، سلطان بلامنازع جنگل و یکی از باشکوه ترین اعضای خانواده گربه سانان است. یکی از لذت های فراموش نشدنی و اهداف همیشگی از سفرهای سافاری (دست کم آن دسته که در آفریقا برگزار می شوند)، دیدنی این مخلوق قدرتمند در زیستگاه طبیعیش است. مشاهده آن ها در حیات وحش وقتی که آزادانه رفت و آمد نموده یا در میان علفزارها به استراحت مشغول هستند، حسی واقعی از درک طبیعت و زیبایی های حیات وحش را القا می نماید.

در گوشه و کنار قاره سیاه مقاصد گردشگری متعددی وجود دارند که امکان دیدنی این موجودات فریبنده را در اختیار گردشگران قرار می دهند. یکی از این مقاصد معروف پارک ملی کروگر (Kruger National Park) در آفریقای جنوبی است که به راستی بهشتی بی نظیر برای تجربه سافاری و به ویژه دیدنی شیرها است.

در لبه غربی پارک ملی کروگر، منطقه تیمبِواتی (Timbavati Game Reserve) واقع شده است. این منطقه حفاظت شده طبیعی و البته خصوصی پهناور، یک بهشت واقعی برای دیدنی حیات وحش این منطقه و به ویژه حیوانات بزرگ و معروف آفریقایی است. در گوشه و کنار این ناحیه گله های فیل و بوفالو در اطراف گودال های آب دور هم جمع می شوند، شیرها با افتخار در میان علفزارها قدم می زنند و پلنگ ها در میان سایه شاخ و برگ درختان از نظر پنهان می شوند. اما این منطقه به علت حضور جانوری خاص و کمیاب به معروفیت رسیده، به طوری که حتی نامش با توجه به این حضور افسانه ای انتخاب شده است. در زبان بومی تیمبواتی به معنای جایی است که چیزی مقدس و آسمانی از بهشت به زمین آمده است و این مسئله با توجه به حضور شیرهای سفید معنادار می گردد.

اگر در پی تجربه سافاری در آفریقا و به ویژه بازدید از پارک ملی کروگر هستید و دوست دارید به هر شکل ممکن به دیدنی پنج جانور مهم و ارزشمند این قاره بروید، این مکان دقیقا همان جایی است که شما را به هدف اصلی تان می رساند.

کروگر خود یک انتخاب عالی برای سافاری دوستان است و منطقه تامباواتی حتی یک سافاری به مراتب منحصربفردتر را در اختیار علاقه مندان قرار می دهد که به سادگی فراموش شدنی نیست. در این میان در حالی که در بعضی از منطقه ها مثل سابای سندز (Sabi Sands)، مکانی ایدئال برای دیدن و رصد حرکات یوزپلنگ ها مهیا شده است، تیمبواتی به عنوان خانه و زیستگاه شیرهای سفید نادر، زیبا و شگفت انگیز شناخته شده و از این نظر نام و رسمی بهم زده است.

اما داستان شیرهای سفید نخستین بار در دهه 1970 مورد توجه عموم قرار گرفته و به سرخط خبرها تبدی شد. در این میان انتشار کتاب شیرهای سفید تیمبواتی (The White Lions of Timbavati) به قلم کریس مک براید (Chris McBride) که در سال 1977 منتشر شد، نقشی مهم در جلب توجه عمومی داشت. واقعیت این است که تا قبل از انتشار این کتاب، خبری از حضور یا مشاهده شیرهای سفید نبود، هرچند که داستان مردمان بومی این منطقه متفاوت بود. در واقع بر اساس داستان های فولکلور مردمان محلی تسونگا (Tsonga)، شیرهای سفید قرن ها است که این منطقه را به قلمروی خود تبدیل نموده اند، مخلوقاتی باشکوه و آسمانی که از نظر این مردمان بومی به عنوان ارواح مقدس پادشاهان گذشته شناخته می شوند.

رنگ منحصربه فرد شیرهای سفید محصول یک جهش ژنتیکی است. در واقع وجود یک ژن مغلوب عامل اصلی وجود شیرهای سفید است، همان ژنی که نقشی مهم در تولد ببرهای سفید رنگ دارد. در اینجا هر دو والد باید حامل این ژن باشند و همین مسئله باعث شده که شیرهای سفید مخلوقاتی به شدت کمیاب باشند. این مسئله باعث شد که برای سال های خبری از حضور یا مشاهده شیرهای سفید نباشد تا اینکه در سال 2006 و در منطقه تیمباواتی یک جفت توله شیر سفید از شیر ماده ای به رنگ طبیعی به دنیا آمدند.

در این میان بهتر است این نکته را مد نظر قرار دهید که شیرهای سفید با شیرهای آلبینو تفاوت دارند. شاید خز آن ها سفید رنگ باشد، اما رنگ چشمان آن ها به رنگ چشم شیرهای دیگر یعنی همان قهوه ای طلایی معمول است. هر چند گاهی اوقات شاهد چشمانی به رنگ آبی هیپنوتیزم نماینده نیز هستیم.

اما آیا رنگ سفید باعث بروز مشکلاتی در زندگی شیرها شده و شرایط را برای آن ها سخت نموده است؟ پرواضح است که وجود این رنگ غیرمعمول زندگی شیرها را تحت الشعاع خود قرار می دهد. وقتی شیرها در دوران کودکی به سر می برند، رنگ سفید آن ها باعث می گردد که در میان علف ها طلایی رنگ کرد بیشتری داشته باشند. هرچند در این عین حال این رنگ به آن ها یاری می نماید که در بستر سفید رودخانه به خوبی استتار نمایند. یا وقتی زمین های سرسبز در طول فصل خشک رنگ و لعاب شان را از دست داده و حالتی رنگ پریده به خود می گیرند، فرصتی عالی برای کمین کردن و پنهان شدن را در اختیار آن ها قرار می دهد.

اما در دوران بزرگسالی شاید حتی این رنگ به ویژه هنگام شکار، موهبتی خدادادی در نظر گرفته گردد. چراکه شکار آن ها شاید در نخستین لحظات از مشاهده این رنگ غیرطبیعی شگفت زده و گیج شده و فرصتی عالی برای به دام انداختن طعمه را در اختیار جانور قرار دهد.

اگرچه تا به امروز بیشتر شیرهای سفید در منطقه تیمبواتی مشاهده شده اند، اما به نظر می رسد رفته رفته اوضاع در حال تغییر است. به طوری که در سپتامبر سال 2014 یک توله شیر سفید در سینگیت کروگر (Singita Kruger) مشاهده شد، منطقه ای خصوصی که در شرق تیمبواتی و در نزدیکی پارک اصلی یعنی پارک ملی کروگر واقع شده است. این نخستین بار بود که شیرهای سفید در بیرون ناحیه تیمبواتی بزرگ مشاهده شدند.

اما سرگذشت دو توله شیر سفید کمیاب داستان ما چه شد؟ ظاهر یکی از شیرها به علت حادثه ای طبیعی جان خود را از دست داده است، اما توله شیر دیگر اکنون یک نر جوان است که خوشبختانه تا به امروز جان سالم به در برده و هنوز هم گهگاه در اطراف این ناحیه مشاهده می گردد.

نظر شما در خصوص حضور شیرهای سفید در طبیعت چیست؟ آیا شما هم دوست دارید شانس دیدنی یکی از این مخلوقات منحصربه فرد و کمیاب را به دست آورید؟ نظرات خود را با ما نیز در میان بگذارید.