شکاف عربی در اوپک - لیسون

به گزارش ایران، امارات از جمله کشورهای حاضر در این توافق، اعتقاد دارد حفظ کاهش تولید در سطح کنونی با توجه به چشم انداز مثبت تقاضا برای نفت و کشف واکسن کرونا ضرورتی ندارد و با توجه به نیاز کشورش به بازار بزرگتر، اگر سایر اعضا هم می خواهند این فرایند را ادامه دهند باید برای این کشور استثنائاتی را در نظر بگیرند.

در نهایت قرار بر این شد که جمع بندی به روز سه شنبه (دیروز) و پس از نشست دوازدهم اوپک پلاس موکول شود، اما ساعاتی بعد از اتمام نشست ویدیوکنفرانسی اوپک، منابع آگاه اعلام کردند که اختلاف ها بر سر سهمیه هر کشور در توافق کاهش تولید بیشتر از تصورهاست و برای مذاکرات بیشتر، اوپک پلاس تصمیم گرفته که زمان نشست دوازدهم را از سه شنبه یکم دسامبر به پنجشنبه سوم دسامبر تغییر دهد.

اکنون چشم بازار نفت به اظهارات مقامات اوپک و اوپک پلاس است؛ بویژه کشورهایی مانند عربستان، امارات و عراق و روسیه به عنوان بزرگترین تولیدکننده غیرعضو در سازمان که در قالب اوپک پلاس همراه اوپک شده و قزاقستان عضو دیگر اوپک پلاس که با تمدید توافق در سطح کنونی مخالف است. با وجود آنکه چه اعضای اوپک پلاس روی تمدید کاهش تولید 7 میلیون و 700 هزار بشکه ای نفت توافق بکنند و چه نکنند، بازهم این توافق در سطح 5.7 میلیون بشکه در روز از ابتدای سال 2021 ادامه خواهد داشت؛ اما به نظر می رسد که هنوز این آمادگی در سمت تقاضا برای جذب عرضه بیشتر این کشورها وجود ندارد وهمین مسأله بازار را نگران کرده است.

راستا سخت اوپک پلاس تا رسیدن به توافق

وزیر نفت نیز پس از برگزاری نشست 180 اوپک نمایی از مذاکرات ارائه کرد که بر مبنای آن به نظر می رسد شرایط پیچیده اما قابل حل است. بیژن زنگنه در جمع خبرنگاران بیان نمود: تصمیم گیری اعضای اوپک درباره نحوه تمدید توافق کاهش تولید نفت به نشست با اعضای غیراوپک موکول شد. در این نشست اوپک اگرچه برخی از اعضای اوپک گلایه هایی مبنی بر مراعات نشدن تصمیم های پیشین از سوی برخی از اعضا داشتند، اما در اوپک اجماع نسبی وجود دارد و این گلایه ها آن طور نبود که بتواند مانع تصمیم برای تمدید توافق کنونی شود. نگرانی اصلی اعضای اوپک از نحوه همکاری اعضای غیراوپک است.

به گزارش شانا، او با بیان اینکه برای بیشتر اعضای اوپک مشکل خواهد بود بدون همراهی غیراوپک، چنین تصمیمی بگیرند، اضافه کرد: نشست اوپک برای تنفس تعطیل شده و آنچه مهم است اینکه مذاکره کنیم و حوصله داشته باشیم تا به نتیجه برسیم. وزیر نفت درباره اینکه موضع ایران در این زمینه چه خواهد بود، مطرح نمود: ما با آنچه تصمیم بیشتر اعضا باشد، موافقیم.

زنگنه یادآور شد: اگرچه واکسن های کرونا امیدهایی ایجاد کرده و اگرچه پیش بینی ها حاکی از آن است که رشد اقتصادی بلوک های اقتصادی در سال آینده مثبت خواهد شد و از منهای 4 به مثبت 4 درصد می رسد، اما وضع بازار همچنان شکننده و عرضه نسبت به تقاضا زیاد است، بنابراین احتیاط اوپک در چنین شرایطی معقول است.

امارات موافقت می کند؟

آنطور که زنگنه بیان نمود، به نظر می رسد که امارات نیز برای تمدید توافق بزودی به اوپک ملحق می شود. تحلیلگران بازار نفت نیز می گویند که مخالفت امارات با تمدید توافق به احتمال زیاد یک ترفند مذاکره برای جلب رضایت این کشور برای موافقت با کاهش تولید است و چاشنی آن هم کاهش قیمت نفت از روز دوشنبه تا پنجشنبه خواهد بود. البته روز گذشته و در زمان تنظیم این گزارش قیمت نفت شرایط بهتری از روز اجلاس 180 اوپک داشت و در کانال 48 دلار در هر بشکه معامله می شد که نشان دهنده مثبت بودن انتظارات بازار از نتیجه مذاکرات اوپک است.

با این حال بلومبرگ به نقل از برخی از منابع آگاه به عقب انداختن زمان نشست دوازدهم اوپک پلاس را ناشی از عمیق شدن شکاف اختلافات میان کشورهای عربی حاشیه خلیح فارس بر سر توافق کاهش تولید اعلام می کند و می نویسد که نشست اوپک پلاس عقب افتاده تا عربستان، امارات، کویت و عراق مذاکرات بیشتری را برای دستیابی به انتظارات بازار داشته باشند و مانع از سقوط قیمت نفت در نتیجه عدم اجماع بر سر موضوع مورد مذاکره یعنی تمدید 3 ماهه توافق در سطح فعلی شوند.

البته در میان اوپکی ها، نیجریه و در بین غیراوپکی ها قزاقستان نیز دیگر موانع تمدید توافق به شمار می فرایند اما به نظر می رسد که با اندکی فشار از سوی روسیه مسأله قزاقستان قابل حل باشد و اگر اوپک به اجماع برسد، روسیه نیز همراهی خواهد کرد.

قانون شکنی های برخی از اعضا

توافق کاهش تولید 2020 اوپک پلاس که به سبب اعمال محدودیت های ناشی از شیوع ویروس کرونا و کاهش تقاضا برای انرژی و شکل گیری جنگ قیمتی از سوی عربستان با شکست اجلاس قبلی و مازاد شدید عرضه نفت در بازار شکل گرفت؛ در سه مرحله تعریف شده بود: نخست، کاهش9.7 میلیون بشکه در روز تولید اعضا بین ماه های مه و ژوئیه سال 2020؛ دوم، کاهش7.7 میلیون بشکه در روز تولید بین جولای و دسامبر سال 2020 و در مرحله سوم که کاهش 5.7 میلیون بشکه در روز تولید بین ژانویه 2021 و آوریل 2022 باید اجرا می شد و اکنون روی آن بحث است.

به هر حال واقعیت این است که پس از بحران کووید19 فقط این توافق کاهش عرضه اوپک پلاس بود که مجموعه انرژی را در برابر قفل شدن تقاضا و رکودهای اقتصادی محافظت می کرد و الان با وجود خوشبینی های شکل گرفته نسبت به توزیع واکسن کرونا در سال 2021 هنوز نگرانی هایی وجود دارد و تعیین نیست که چه زمانی شرایط بهبود می یابد. بازار برخلاف برخی از تولیدکنندگان هنوز چشم انداز را تار و مبهم می بیند و انتظار دارد که باید در ماه های آینده و فصل نخست 2021 سطح کنونی کاهش تولید حفظ شود. شرایطی که با وجود پیشرفت مثبت ساخت واکسن و در میان افزایش تولید نفت لیبی نیز پشتیبانی شد.

رویترز در رابطه با تولید نفت لیبی، روز گذشته اعلام کرد که با ریکاوری تولید نفت لیبی، تولید اوپک برای پنجمین ماه پی در پی افزایش یافته و تولید 13 عضو اوپک در ماه نوامبر به 25.31 میلیون بشکه در روز رسید که 750 هزار بشکه بیشتر از ماه اکتبر است. با این حال لیبی اعلام کرده که تا رسیدن به سطح تولید 1.75 میلیون بشکه در روز حاضر به مشارکت در طرح کاهش تولید نیست و باید معاف بماند. لیبی، ونزوئلا و ایران سه عضو اوپک هستند که از این توافق کاهش تولید به سبب شرایط کنونی خود معاف هستند. در همین حال شنیده می شود که صادرات نفت ونزوئلا با وجود تشدید تحریم های امریکا به طور تقریبی سه برابر شده است و بازار منتظر است که ببیند آیا با آمدن جو بایدن به کاخ سفید تحریم های ایران نیز لغو و تولید و صادرات نفت کشور بیشتر می شود یا خیر؟

با این حال انطباق در بین تولیدکنندگان حاضر در توافق فعلی همچنان مسأله بزرگتری است. چراکه آخرین ارقام مربوط به ماه اکتبر از کمیته نظارتی اوپک پلاس JMMC نشان دهنده فاصله دریافت تولید الجزایر، آنگولا، کنگو، گینه استوایی، عراق، نیجریه، آذربایجان، برونئی، قزاقستان، روسیه، سودان و امارات متحده از سهمیه های معین شده است و تولید بیش از حد تجمعی این کشورها حدود 2 میلیون و 346 هزار بشکه در روز برآورد می شود که باید جبران شود.

عراق بیش از 610 هزار بشکه در روز و روسیه همچنان 531 هزار بشکه در روز تولید بیش از سهمیه دارند. لیست تخلف ها طولانی است! لذا اوپک 3 مأموریت تا پنجشنبه دارد. نخست، همراه کردن تمام اعضا برای دستیابی به توافق بر سر تمدید سطح کنونی، دوم، مجاب کردن کشورها به جبران تخلف ها از سهمیه خود در کاهش تولید و سوم، بازگشت به انطباق 100 درصدی اعضا و تأکید بیشتر روی پایبندی به تعهدات.

برش

نماینده ایران رئیس هیأت عامل اوپک در 2021 شد

امیرحسین زمانی نیا، نماینده ایران در هیأت عامل اوپک، رئیس هیأت عامل این سازمان در سال 2021 میلادی شد.

انتخاب رئیس هیأت عامل بر مبنای حروف الفبا و نام کشورها انجام می شود، اما با توجه به اینکه حضور ایران در این سازمان را فعال تر می کند، می تواند مزایایی را برای کشور به همراه داشته باشد. هیأت عامل رکن اجرایی اوپک است و هدایت اداره امور سازمان، اجرای تصمیم های نشست، بررسی و اتخاذ تصمیم درباره گزارش های ارائه شده از سوی دبیرکل، ارائه گزارش ها و توصیه ها به نشست وزارتی، تنظیم بودجه سازمان برای هر سال تقویمی و تقدیم آن به نشست وزیران برای تصویب و... از عمده وظایف آن است.