فهرست قدرتمند ترین گذرنامه های جهان، ایران در چه رتبه ای واقع شده است - لیسون

به گزارش خبرنگاران در رتبه بندی اعتبار دنیای پاسپورت ها، گذرنامه های صادر شده توسط 199 کشور برای ورود به 227 مقصد گردشگری مورد بررسی قرار گرفته است. پاسپورت های 45 کشور اعتبار حداقلی را دارد. قدرت پاسپورت آمریکایی نسبت به 2018 تنزل کرده است.

ژاپن و سنگاپور در سال 2019 در لیست کشورهای دارای قدرتمندترین پاسپورت قرار دریافتد. بر اساس بررسی های شرکت هنلی در یک دوره 18 ماهه کشورهای آسیایی به عنوان صاحبان قدرتمند گذرنامه در دنیا شناخته شده اند. شاخص گذرنامه هنلی به عنوان یک منبع ارزشمند دنیای و یک منبع استاندارد برای دولت ها به رتبه بندی اعتبار پاسپورت های دنیا می پردازد. این شاخص 199 پاسپورت و 227 مقصد گردشگری را بررسی می کند که با توجه به جایگاه برابر برخی کشورها، در این رده بندی 109 رتبه قرار گرفته است. فهرست گذرنامه هنلی، رتبه اعتباری کلیه گذرنامه های دنیا را با توجه به تعداد مقصدی که دارندگان آنها می توانند بدون ویزای قبلی (توریست های معتبر) آنها به آنجا دسترسی پیدا کنند مورد سنجش قرار می دهد. این رتبه بندی براساس داده های انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی (IATA)، بزرگ ترین بانک اطلاعاتی دنیا در مورد اطلاعات گردشگری اجرا شده است. این رتبه بندی براساس اینکه هر گذرنامه روی تعداد کل مقصدهایی که دارنده می تواند بدون ویزا در دسترس داشته باشد، بررسی می شود. به این معنی که اگر دارندگان پاسپورت قبل از عزیمت به کشوری نیاز به تایید دولت مقصد و دریافت ویزا نداشته باشند یا اینکه بتوانند هنگام ورود به مقصد ویزای سنتی یا الکترونیکی دریافت کنند نمره پاسپورت آنها عدد یک محسوب می شود. اما اگر دارنده پاسپورت کشوری قبل از سفر به کشور دیگر نیاز به این داشته باشد که ویزای سنتی یا الکترونیکی را با تایید دولت مقصد دریافت کند نمره پاسپورت آنها صفر خواهد بود.

کشورهای آسیایی با کاهش قدرت پاسپورت آمریکا و انگلیس رجحان یافتند. با نزدیک شدن به سه ماه پایانی سال 2019، توریست های ژاپن و سنگاپور با امتیاز ورود به 189 کشور بدون ویزا یا ویزای هنگام ورود در صدر جدول رده بندی شاخص پاسپورت هنلی قرار دریافتد و آلمان که در سال 2018 در صدر قرار داشت در رده دوم در کنار کره جنوبی و فنلاند قرار گرفت و شهفرایندان این سه کشور می توانند به 187 مقصد خارجی در سراسر دنیا بدون ویزا سفر کنند. فنلاند که سال گذشته در جایگاه سوم این رده بندی قرار داشت اکنون رتبه دوم این فهرست را به دست آورده که قدرت گذرنامه اش را مدیون سیاست درهای باز پاکستان است. دولت پاکستان به تازگی سیستم ویزای الکترونیکی (ETA) را راه اندازی کرده که به شهفرایندان بیش از 50 کشور از جمله فنلاند، ژاپن، مالت، اسپانیا، سوئیس و امارات متحده عربی در کنار انگلیس و ایالات متحده آمریکا اجازه دسترسی آزادتر را داده است.

دانمارک، ایتالیا و لوکزامبورگ مشترکا در رده سوم قرار دریافتد و هر کدام امتیاز ویزای ورود به 186 کشور را دارند. فرانسه و سوئد هم جایگاه چهارم را با 185 امتیاز کسب کردند. انگلیس و آمریکا با 183 امتیاز در جایگاه ششم قرار دریافتد که در واقع پایین ترین رتبه این دو کشور از سال 2010 تاکنون بوده و افت قابل توجهی نسبت به رتبه اول در سال 2014 داشته اند. براساس بررسی های 14 ساله شاخص هنلی، انگلیس همیشه یکی از پنج کشور برتر در اعتبار دنیای پاسپورت بوده اما با خروج آن از اتحادیه اروپا و برگزیت قدرت پاسپورت آن کاهش یافت. همچنین آمریکا با اعمال سیاست های سرسختانه مهاجرتی و ناسیونالیستی ترامپ، از 186 امتیاز در سال 2018، با کاهش 3 امتیاز در سال 2019، اکنون در رتبه ششم قرار گرفته است. افغانستان همچنان با 25 امتیاز در رتبه 109 دنیا در رتبه آخر این فهرست باقی ماند.

در رده بندی پاسپورت های معتبر دنیا، پاسپورت ایران چند پله بالاتر از پاسپورت های سوریه، عراق، لیبی، یمن و سودان و افغانستان واقع شده است و در بین 109 کشور رتبه 101 را به خود اختصاص داده است. در سال 2018 ایران از بین 106 رتبه، جایگاه 98 را به دست آورده بود و هشت پله با آخرین کشور که عراق بود فاصله داشت که شهفرایندان ایرانی امکان سفر به 43 کشور بدون ویزا یا ویزای در مقصد را داشتند. در سال 2019، ایران از بین 109 رتبه، به همراه کره شاقتصادی، بنگلادش، اریتره و لبنان در جایگاه 101 این رده بندی قرار دریافتد. شهفرایندان این پنج کشور امکان دسترسی آزاد به 39 کشور را دارند و برای سفر به 187 مقصد دیگر باید ویزا تهیه کنند.

بر اساس تحقیقات اجرا شده، بین باز بودن ویزا (قدرت یا اعتبار پاسپورت) و اصلاحات رو به پیشرفت آن ارتباط مستقیمی وجود دارد؛ به این معنی که حتی در سفرهای کوتاه مدت که حدود 85 درصد سفرهای دنیا را دربر می گیرد در یک کشور دموکرات با سیاست های باز دریافت ویزا رابطه مستقیمی با قدرت و اعتبار پاسپورت دارد و در مقابل کشورهایی که به سمت انزواگرایی و ملی گرایی افراطی پیش می فرایند از شرایط پذیرش ویزا در مقصد و اعتبار پاسپورت ها دور می شوند.

در رده بندی شاخص پاسپورت هنلی، شرایط ژئوپلیتیک و روابط با دیگر کشورها در میزان اعتبار پاسپورت ها تاثیرگذار است. آزاد بودن شرایط ویزا نه تنها در رشد اقتصادی بلکه برای بهبود و پیشرفت اجتماعی و سیاسی نیز پیش شرط اساسی محسوب می شود. برای کشورهای دنیا به صورت فزاینده ای باز بودن ویزا برای پیشرفت اقتصادی و اجتماعی بسیار مهم تلقی می شود. افزایش قدرت پاسپورت و تحرک به کل جامعه دنیای برای کشورهای قدرتمند بسیار اثربخش است و کشورهایی که بیشترین سرمایه گذاری را داشته اند مواضع محکم تری در اختیار دارند. کشورهایی که دارای برنامه های سرمایه گذاری برای سفر شهفرایندان خود هستند بر فهرست اعتبار پاسپورت ها اثرگذار است و ارتباط مشابهی بین قدرت پاسپورت و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی وجود دارد.کشورهای ثروتمند با کسب اعتبار بیشتر پاسپورت های خود منجر به گسترش و تغییراتی در تحرک دنیای شده اند. در کشورهای میزبان ورود مستقیم سرمایه های خارجی ارزش حاکمیتی و اجتماعی ایجاد و نقدینگی بدون بدهی را در اقتصاد این کشورها تزریق می کند و همچنین در بخش خصوصی هم به شکل سرمایه گذاری در شرکت های موجود، زیرساخت ها، راه اندازی املاک و مستغلات تاثیرگذار است.

شاخص پاسپورت هنلی همچنین رشد اعتبار پاسپورت ها را به لحاظ بیشترین صعود و سقوط آن طی سال های 2009 تا 2019 بررسی کرده است که براساس این آمار، امارات با 41 رده صعود و قرار دریافت در رتبه 20 دنیا نسبت به رتبه 61 در سال 2009، در صدر بیشترین جهش اعتباری پاسپورت قرار گرفت. نیجریه با 31 رده سقوط از رتبه 67 در سال 2009 و قرار دریافت در رتبه 98 در سال 2019 به عنوان کشوری با بیشترین کاهش اعتبار پاسپورت در دنیا معرفی گشت.