ماجرای حیرت انگیز مری حصبه - لیسون

مری مالون در جلوی تصویر، او ناقل تیفویید بود، ولی خودش مبتلا نشد

آشپز ایرلندی و غذای معروفش

در این ماجرا مری را گاهی می توان به چشم قربانی و گاهی به چشم یک فرد شرور دید، ولی بی شک او قبل از جنگ جهانی اول، توجه نیویورک و خیلی جا های جهان را به همه گیرشناسی جلب کرد.

مری مالون در سال 1869 در کوکزتاون در بخش تایرون ایرلند به جهان آمد و در نوجوانی برای زندگی ای تازه در ینگه جهان، ایرلند را ترک کرد. در سال،1900 مری آشپزی بود در خانه ثروتمندان نیویورک و حومه. می گویند بستنی هلویش معروف بود. در آن موقع حدود یک تا دو میلیون آمریکایی خدمتکار خانه بودند و آشپز ها در حکم حاکم منزل بودند. وظایف آشپز، مدیریت کارکنان آشپزخانه و خرید بود. در تائید مرتبه اش، کارفرما ها او را نه مالون بلکه خانم مالون صدا می کردند.

شیوع بیماری مرگبار در نیویورک

مری مالون در محله های اعیانی منهتن کار می کرد، ولی کارش خوب پیش نمی رفت. از 1900 تا 1907، در هفت خانه مختلف آشپزی کرد و آخرین کارش در پارک اونیو بود. در همه این خانه ها، افرادی بیمار شدند یا مردند. مری هر دفعه غیبش زد و کار دیگری پیدا کرد.

کارفرمایان ثروتمند او در محله هایی مانند اویستربی و خیابان پنجم بهت زده بودند. حصبه (یا تیفوئید یا تب روده) به جهانی آن ها تعلق نداشت. این بیماری در جمعیت های متراکم در زاغه های غیربهداشتی نیویورک مثل فایو پوینتز، پروسپکت هیل و هلز کیچن شایع بود.

خانواده یکی از این قربانیان، محققی به نام جورج ساپر را استخدام کردند و او بلای جان مری شد. بار اولی که ساپر توانست رد مری را پیدا کند، مری او را با یک چنگال عظیم از آشپزخانه بیرون کرد. این یک از مسائل مری بود.

مری جمجمه ها را می شکند و داخل ماهیتابه می ریزد، حدود سال 1909

مری نمی توانست قبول کند ناقل بیماری است در حالی که خودش مبتلا نشده بود، از این رو می توان با او همدردی کرد. ولی آقای ساپر فهمید که مری بدون داشتن علائم بالینی ناقل عامل بیماری است. او خود مبتلا نمی شد، ولی بیماری را به دیگران انتقال می داد.

درک مسئله برای مری مالون ممکن نبود، ولی مقامات نیویورک چاره ای نداشتند و در سال 1907 او را به مرکز قرنطینه در جزیره نورث برادرز در خارج نیویورک تبعید کردند. این جزیره در رودخانه شرقی (ایست ریور) در نزدیکی برانکس واقع شده است. این روز ها جزیره نورث برادرز خالی از سکنه است و پناهگاه پرندگان.

در اواخر قرن نوزدهم، این جزیره برای اسکان قربانیان آبله در نظر گرفته شد و پس از آن برای جداسازی همه بیمارانی که باید قرنطینه می شدند. با استاندارد های امروز، این کار ممکن است بی رحمانه به نظر برسد، ولی قبل از کشف آنتی بیوتیک، هیچ راه دیگری برای مهار چنین بیماری هایی وجود نداشت.

منشور نیویورک عظیم به مقامات بهداشت ایالتی این قدرت را می داد که قرنطینه نمایند. ماری ملون را در زندان انفرادی نگه داشتند و او تصمیم گرفت شکایت کند و به وکیلش گفت هیچ کار اشتباهی انجام نداده و ناعادلانه از اجتماع طرد شده است. او گفت: این طرز رفتار با یک زن بی دفاع در یک جامعه مسیحی باورنکردنی است. مری قول داد هرگز به عنوان آشپز کار نکند و در نهایت آزاد شد.

حصبه یا تیفویید چیست؟

• عامل این بیماری باکتری سالمونلا تایفی بسیار مسری است و با غذا و آب آلوده منتقل می گردد.
• این بیماری بیشتر در کشور هایی شایع است که بهداشت ناکافی است و آب آشامیدنی سالم در دسترس نیست.
• برآورده شده سالانه 11 تا 20 میلیون نفر مبتلا می شوند و بین 128 تا 161 هزار می میرند.
• دو واکسن برای پیشگیری از تیفویید وجود دارد.
• آنتی بیوتیک این بیماری را درمان می نماید، ولی مقاومت به آنتی بیوتیک درمان را سخت تر نموده است.
• ناقلان مزمن بدون اینکه علائم بالینی داشته باشند. در برخی موارد ممکن است ده ها سال این بیماری را منتقل نمایند. مری مالون معروفترین آن ها بود.

غول رسانه وشکایت مری

داستان مری در روزنامه ویلیام رندولف هرست چاپ شد. شخصیت چارلز فاستر کین در فیلم معروف ارسن ولز، همشهری کین، از او الهام گرفته شده بود. ویلیام زمانی گفته بود داستان های روزنامه اش باید خواننده از جایش بلند کند و باعث گردد آن ها از تعجب فریاد بزنند.

هرست بسیار با نفوذ بود و داستان مری برای اولین بار در 20 ژوئن 1909 در روزنامه او چاپ شد. حمایت هرست از ملون شمشیری دو لبه بود؛ هزینه استخدام وکیل ملون را تبلیغات روزنامه هرست تامین می کرد. هرست حتی ممکن است هزینه های حقوقی ملون را هم پرداخته باشد. او قبل از آن هم برای داستان هایی که پرفروش می شدند همین کار را نموده بود. اما از آن سو خبرنگاران هرست لقب مری حصبه را ابداع کردند که تا آخر عمر او راه رها نکرد.

زندگی تلخ مری بعد از آزادی

مری بعد از آزادی مدتی لباسشویی کرد که شان کمتری داشت، ولی در نهایت با نام های مستعار به عنوان آشپز سر از آشپزخانه ها درمی آورد. او حتی در آشپزخانه یک بیمارستان هم کار کرد و همواره هم درد آشنای بیماری و مرگ بجا ماند. هیچکس نمی داند مری دقیقا واسطه چند سرایت منتهی به مرگ بوده است. سه مورد قطعی است، ولی برخی می گویند این آمار به 50 نفر هم می رسد.

بالاخره در سال 1915، دوباره توانستند رد مری را بگیرند و این بار دیگر هیچ کارزار رسانه ای یا همدردی در کار نبود.

مری دوباره به قرنطینه بازگردانده شد و 23 سال آنجا ماند و در سال 1938 از جهان رفت.

ولی نقش بستنی هلو، دسر معروف مری در این ماجرا چیست؟

باکتری تیفویید با حرارت از بین می رود، ولی در غذای سرد می تواند زنده بماند. شاید اگر تخصص معروف مری پای سیب بود، هیچوقت اسم مری حصبه را کسی نمی شنید.

منبع: bbc