فقر پیرنگ یکی از ایرادات اساسی آثار نویسندگان جوان است - لیسون

این امر به عدم آموزش درست نویسندگان بازمی گردد که در این رهگذر در گفت و گو با محمدباقر ابوالقاسمی منتقد ادبی به ایراداتی نویسندگان نسل جوان امروز استان سمنان با آن روبرو هستند می پردازیم. مسائلی که برطرف آنها می تواند با آموزش صحیح اتفاقات خوبی را برای این دسته از نویسندگان آینده دار و با استعداد و رقم بزند نویسندگانی که استعداد فراوانی دارند اما این استعداد احتیاج به راهنمایی دارد.

-عمده مسائل نویسندگان امروز به زعم برخی از صاحب نظران تکنیک است شما هم چنین نظری دارید؟

بله؛ به صورت کلی من پنج موضوع را این مصاحبه مطرح می کنم که رعایت آنها می تواند به مراتب در کار نویسندگان بومی جوان استان سمنان تأثیرگذار باشد.

نخست فقر پیرنگ یکی از مهمترین ایرادات اساسی در بین آثار نویسندگان جوان استان سمنان است. مهمترین علت این ضعف عدم آموزش درست نویسندگان محسوب می گردد.

انجمن ها و نهادهای دولتی و غیردولتی باید بیش از گذشته بر روی آموزش سبک ها و اصول ادبی تأکید و تکیه داشته باشند. ضعف ساختار به وضوح در داستان نویسی نسل امروز استان سمنان مشهود است و متأسفانه ساختارهای آموزش ادبیات در استان سمنان کارکرد صحیح خود را از دست داده است آن هم در حالی که در این برهه زمانی به مراتب بیش از گذشته احتیاج به آموزش مهارت های نویسندگی داریم زیرا نویسندگان جوان بومی استان به مراتب با استعداد و خوشفکر در از سابق هستند.

- بنظر شما باید چه کرد؟

این نویسندگان با آموزش و راهنمایی می توانند آثار خود را تقویت نمایند، عدم استفاده از اساتید برجسته در زمینه ادبیات یکی از موضوعاتی است که سبب شده نویسندگان ما فقره تکنیک نوشتن داشته باشند مدت ها از

فقدان پیرنگ که بتوانند محتوا و ساختار یک اثر ادبی برای مثال داستان کوتاه را راهنمایی و راهبری کند در بین آثار نسل جوان کمتر دیده می گردد

حضور یک نویسنده یا مدرس خوب و برجسته که بتواند کارگاه مفیدی در استان سمنان برگزار کند گذشته است.

امیدواریم که مسئولان ذی ربط هر چه سریع تر نسبت به برگزاری دوره های آموزشی برای نویسندگان جوان اقدام نمایند. بسیاری از نویسندگان جوان بومی استان سمنان مسائل ساختاری در نوشتار خود دارند.

-به پیرنگ باز گردیم چرا این موضوع را آنقدر مهم می دانید؟

پیرنگ که بتوانند محتوا و ساختار یک اثر ادبی برای مثال داستان کوتاه را راهنمایی و راهبری کند در بین آثار نسل جوان کمتر دیده می گردد، پیرنگ اسکلت اصلی در حوزه ادبیات داستانی، نمایشنامه نویسی رمان نویسی و غیره را شامل می گردد. بدون پیرنگ و تأکید بر آن، فرم ادبیات داستانی شکل نمی گیرد و این موضوع را بعضاً نویسندگان جوان بومی استان سمنان نمی دانند.

نگرش خود خردمندی یکی دیگر از موضوعاتی است که در بین نویسندگان نسل جوان امروز استان سمنان دیده می گردد شرایط به گونه ای پیش رفته که برخی از نویسندگان جوان با سابقه کم، خود را از آموزش تماشا بی احتیاج می داند و این یک آفت بزرگ محسوب می گردد.

-احتیاج امروز این نویسندگان چیست؟

ممکن است یک نویسنده بتواند بدون آموزش درخشش های مقطعی و موردی را تجربه کند اما نمی تواند تداوم در کار داشته باشد آموزش اصولی مهم ترین احتیاجی است که امروز نویسندگان بومی نسل جوان استان سمنان به آن احتیاج دارند.

فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال های اخیر سیاست خوبی را پیگیری نموده و آن برون سپاری آموزش ها در بخش های هنری است اما این امر احتیاج دارد که تقویت گردد.

ما متاسفانه در استان سمنان آموزشکده های خصوصی داستان نویسی و ادبیات نمایشی و هنرهای نوشتاری بسیار کم داریم، ارشاد اسلامی استان سمنان باید راه اندازی این نوع آکادمی ها را ترویج کند. مخالف تصدی گری دولتی ها مانند ارشاد اسلامی و کتابخانه های عمومی در بحث آموزش بین نویسندگان جوان هستیم چرا که این امر باید به وسیله بخش خصوصی صورت گیرد اما دولتی ها باید آن را تسهیل نمایند و شرایط لازم برای فعالیت این نوع آکادمی ها فراهم آورده گردد.

وقتی نویسنده جوان ما در حوزه ادبیات نوشتاری هنوز دچار مشکل پیرنگ است و نمی تواند ساختار پیرنگ

نگرش خود خردمندی یکی دیگر از موضوعاتی است که در بین نویسندگان نسل جوان امروز استان سمنان دیده می گردد

داستانی خود را تدوین کند یعنی بخش بزرگی از نویسندگان جوان بومی استان در زمینه تکنیک های نوشتاری و بعلاوه ادبی دچار مشکل هستند به عبارت دیگر نویسندگان ما از ابتدای نوشتن به درستی نمی دانند که قرار است با داستان خود چه حرفی را بیان نمایند؟ یا قرار است به چه سوالاتی پاسخ بدهند؟

-آیا ضعف پیرنگ سبب ضعف در پیغام رسانی آن داستان یا نمایش نامه هم می گردد؟

بله؛ فقر پیرنگ سبب می گردد تا از کیفیت نوشتار آنها کاسته گردد و بعلاوه آثارشان تبدیل به نوشتارهای خالی از تکنیک گردد که قطعاً جذابیت برای مخاطب نیز نخواهد داشت. در واقع اثر خالی از اندیشه می گردد.

یک نویسنده ابتدا باید تکلیف خود را با پیرنگ، موضوع سوژه و سوالاتی که قرار است پرسیده گردد و یا مخاطب در جریان مطالعه آن داستان به آنها پی ببرد، معین سازد سپس ساختار داستانی خود را بر حسب آن پیرنگ بچیند از این رو وقتی ما اساس اسکلت داستان خودمان را نمی شناسیم چطور توقع داریم که مخاطب با نوشتار ما ارتباط برقرار کند و این نکته ای است که بعضاً به علت فقر آموزش نویسندگان جوان ما آن را نمی دانند.

پیرنگ یا اسکلت مهمترین بخش یک داستان یا یک کنش دراماتیک محسوب می گردد از این رو وقتی در یک داستان یا رمان پیرنگ وجود نداشته باشد یا دچار ضعف باشد از اساس آن اثر ادبی دچار نقصان و ایراد است در نتیجه نمی تواند مخاطبان را برای خود نگه دارد.

برای مثال اگر یک نویسنده میخواهد داستانی را درباره اعمال خشونت عصبی در جامعه بنویسد می تواند از خود این سوال را بپرسد که چه می گردد یک نفر برای مثال در صف نانوایی با فرد دیگری بر سر سیاست دچار جدول گردد همین پرسش به ظاهر ساده پیرنگ یا اسکلت برای یک داستان است که می تواند بنای ساختار آن باشد.

-دیگر مشکل نویسندگان جوان بومی را در چه می دانید؟

موضوعی که در بین نویسندگان بومی استان سمنان کمتر دیده می گردد ساختار و فرم است به عبارت دیگر تکلیف یک نویسنده ابتدا باید با ساختمان فرم و روایت اثر خودش روشن باشد که این موضوع کمتر در بین آثار جوانان دیده می گردد.

دیگر ضعفی که در بین نویسندگان بومی جوان استان سمنان دیده می گردد عدم درک درست از

موضوعی که در بین نویسندگان بومی استان سمنان کمتر دیده می گردد ساختار و فرم است

درام است به جرئت می توان گفت بخش اعظم از نویسندگان جوان استان سمنان حتی به درستی نمی توانند درام یا موقعیت دراماتیک را حتی تعریف نمایند البته این به علت فقدان آموزش های پایه ای برای نویسندگان است.

از سوی دیگر متأسفانه نویسندگان ما اغلب کمتر اهل مطالعه هستند و در نتیجه ساختارهای بدون پیرنگ با ساختارهای بدون درام تلفیق شده و شوربای بی کیفیت را ارائه می نماید. به زبان ساده تر نویسندگان بومی استان سمنان بعضاً تنها دچار مشکل پیرنگ هستند بلکه درام جاری در آثار خودشان را هم نمی توانند به درستی راهنمایی نمایند زیرا کسی به آنها درام نویسی را یاد ندادند.

خلق موقعیت های دراماتیک حول محور پیرنگ اساسی ترین ایرادی است که در بین نویسندگان نسل جوان امروز استان سمنان دیده می گردد، این موضوع بعلاوه در بین ادبیات نمایشی و هم در بین ادبیات داستانی به وضوح دیده می گردد و جالب اینجا است که آثار ماندگار تاریخ ادبیات فارسی ایران اتفاقاً آثاری هستند که درام سیال به خوبی در آنها جاری است و این نکته ای است که نویسندگان بومی ما کمتر آن را می دانند.

نویسندگان بومی جوان استان سمنان امروز باید بدانند که رمز ماندگاری یک اثر ادبی در این موضوع و بعلاوه شخصیت پردازی است، در نتیجه سومین ایرادی که در بین نویسندگان بومی استان دیده می گردد فقط آن شخصیت پردازی درست در موضوعات مختلف است نویسنده جوان ما امروز به درستی شخصیت پردازی را نیاموخته و نمی داند که بسته به هر شرایط و هر کنش دراماتیک یاغیر دراماتیک پیش برانه یا حتی مانع یک نوع دیالوگ و خط سیر داستانی احتیاج است از این رو وقتی این موضوع را نمی داند درگیر عدم تفکیک نقش ها و شخصیت ها در آثار خود می گردد.

-و از کیفیت کار کاسته می گردد.

دقیقاً؛ این ها تفاوت های عمیقی را به این آثار ماندگار و آثار نویسندگان تازه به وجود می آورد. امروز یک نویسنده باید بداند که تفاوت بین تیپ و شخصیت چیست یک نویسنده جوان باید بداند نوع نوشتن دیالوگ برای یک شخصیت با نوع نوشتن دیالوگ برای یک تیپ فرق دارد امروز نویسنده جوان ما باید انواع

تفاوت بین شرایط و موقعیت در ادبیات تازه داستان نویسی و نمایشنامه نویسی ما در استان سمنان کمتر دیده می گردد

تیپ ها و شخصیت ها را بشناسند.

در واقع شخصیت یک لباس است که شما آن را بر تن یک کاراکتر از داستان خود می کنید تا مخاطب آن را به درستی بشناسد از این رو بسیار مهم است که شما بتوانید شخصیت پردازی درستی را در ادبیات داستانی یا نمایشی داشته باشیم.

چهارمین ضعفی که در بین نویسندگان جوان بومی استان سمنان دیده می گردد عدم شناخت از نقشه ها است یعنی به عبارت دیگر کمتر نویسنده ای در بین نسل جوان نویسندگان استان سمنان وجود دارد که تفکیک نقش اول از نقش دوم، پیش پیش برنده، نقش مانع، نقش راوی و از این دست تفکیک نقش ها را بشناسند قاعدتاً نوشتن نوع دیالوگ برای شخصیت اصلی با شخصیت مانع باید تفاوت داشته باشند اما بسیاری از داستان ها وجود دارند که بعد از خواندن آنها حتی مخاطب نمی داند که شخصیت اصلی آن داستان ها چه کسی بوده است.

-و در نهایت؟

در نهایت باید گفت پنجمین اشکال نویسندگان بومی جوان استان سمنان عدم شناخت و تفکیک بین شرایط و موقعیت است. درام سیال یک داستان گاهی در بستر یک موقعیت شکل می گیرد و گاهی در بستر یک شرایط و از این رو این دو، یک جهان تفاوت با همدیگر دارند.

موضوعی که حتی بسیاری از نویسندگان جوان بومی از وجود آن هم بی اطلاع هستند در نتیجه کنش های دراماتیک عمدتاً عقیم می ماند چراکه نه در بستر موقعیت توصیف می شوند و نه در بستر شرایط؛ تفاوت بین شرایط و موقعیت در ادبیات تازه داستان نویسی و نمایشنامه نویسی ما در استان سمنان کمتر دیده می گردد این موضوع خود به یک آفت جدی برای نویسندگان نسل امروز تبدیل شده است. نویسندگانی که هنوز نمی دانند بین موقعیت و شرایط چه تفاوت هایی باید قائل شد و کنش های کاراکتر های اصلی یک داستان در قبال یک شرایط با یک واقعیت چه تفاوت ها و ویژگی هایی خواهند داشت.

این موارد از جمله مهمترین ضعف های نویسندگان جوان است که باز هم به عدم آموزش درست باز می گردد که اگر بتوانیم نویسندگان را آموزش و به درستی تربیت کنیم خواهیم دید که آثار تولیدی نویسندگان ما از ماندگاری بهتری برخوردار می گردد و به جز اعضای خانواده و دوستان مخاطبان عام دیگری هم برای آنها پیدا می گردد.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران